De koudste tijd van het jaar is aangebroken. Buiten vriest en sneeuwt het. En binnen? Daar houd je het het liefst aangenaam warm. Maar hoe doe je dat zonder dat je gasrekening opeens door het dak schiet? Wij delen 10 praktische tips.
In met name oudere woningen gaat vaak veel warmte verloren door kiertjes en gaten. Denk aan gaten in muren, gaatjes tussen het kozijn en het raam of deuren die net niet helemaal goed sluiten. Het is zonde als je daardoor deels stookt voor de mussen.
Kijk daarom of je met een simpele oplossing de kieren en gaten kunt dichten. Vul ze bijvoorbeeld met kit of gebruik tochtstrips om tocht tegen te gaan. Je kunt ook een klusjesman inschakelen om dit alles voor je te doen.
Ben je een groot deel van de dag in één kamer? Overweeg dan om alleen die kamer te verwarmen. Als je de deur van de kamer sluit, blijft de warmte beter in die kamer hangen. Je hoeft dan de gang of overloop niet ook nog te verwarmen.
Heb je een open trap? Dan kan daar veel warmte door naar boven of beneden ontsnappen. Een tijdelijke oplossing is om een gordijn of laken voor de trap te hangen. Daardoor kan er minder warmte verloren gaan.
Met een verwarming verwarm je de hele ruimte. Met een warmtedeken of -kussen houd je alleen jezelf warm. Zeker als je in je eentje in een ruimte bent, bijvoorbeeld wanneer je thuiswerkt, is dat een slimme manier om jezelf te verwarmen.
Naast gewone plaids en kussens, bestaan er ook speciale warmtedekens en -kussens. Die zijn er al vanaf een paar tientjes. Je laadt ze op aan het stopcontact, waarna ze een paar uur warm blijven. Zo kun je jezelf met elektrische warmte verwarmen, zonder dat de verwarming aan hoeft.
Vanaf 2026 ben je verplicht om, als je je cv-ketel vervangt, deze voor een minimaal hybride warmtepomp in te ruilen. Dat is niet zonder reden: warmtepompen zijn een duurzamere manier om je huis te verwarmen dan cv-ketels. Een warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht, het grondwater of de bodem. De pomp gebruikt die warmte vervolgens om je huis op te warmen.
Houd er wel rekening mee dat een warmtepomp veel elektriciteit kost. Daarom kiezen mensen er steeds vaker voor om bij een warmtepomp ook zonnepanelen te kopen. Zo kun je de elektriciteit voor de warmtepomp duurzaam opwekken.
Nog een slimme zet is vloerverwarming nemen. Traditionele radiatoren moeten opwarmen tot temperaturen van wel 65 tot 75 graden om een ruimte goed te verwarmen. Vloerverwarming hoeft maar tot ongeveer 29 graden op te warmen om je ruimte aangenaam warm te maken. Dat maakt het een meer energiezuinige manier van verwarming.
Dit komt doordat vloerverwarming de vloer direct verwarmt, waardoor de warmte niet eerst de hele kamer door hoeft te gaan. Dit zorgt voor een meer gelijkmatige warmteverdeling. Dat voelt aangenamer én verlaagt de gasrekening.
Moet jij wel heel flink stoken voordat het aangenaam warm is in je woning? Een relatief betaalbare tussenoplossing is om een draagbare elektrische kachel of een infraroodpaneel te nemen. Daarmee kun je specifieke hoekjes van een ruimte verwarmen. Dat kan bijvoorbeeld handig zijn voor een thuiswerkplek waar de radiator niet optimaal werkt.
Isolatiemateriaal is één van de belangrijkste manieren om je huis energiezuiniger te maken. Veel warmte ontsnapt uit het huis doordat de muren, het dak of de vloer de warmte niet goed binnen houden. Is dat bij jou ook het geval?
Schakel dan eens een isolatiebedrijf in om te kijken naar de mogelijkheden. Vloer-, dak-, spouwmuur- of gevelisolatie kan al een groot verschil maken.
De verwarming hoeft niet altijd aan te staan. Je zet hem waarschijnlijk ’s avonds al uit of lager dan overdag. Maar er zijn nog een paar slimme tips om je verwarming minder te hoeven gebruiken:
Gordijnen zijn een ideale manier om te voorkomen dat de warmte door de ramen vervliegt. Neem bij voorkeur dikke gordijnen. Die houden de warmte nog beter binnen. Sluit de gordijnen ’s avonds om de warmte beter in huis te houden.
Met een luchtbevochtiger kun je warmte beter in je woning houden. Zo’n apparaat maakt de lucht in huis vochtiger. Dat is handig, want vochtige lucht voelt vaak warmer aan dan droge lucht. Zeker het overwegen waard dus, zo’n apparaat. Dat geldt met name voor kamers waar je vaak en veel bent.
En onze belangrijkste tip om je huis beter warm te houden: verduurzaam je woning. Daarmee ga je voor een blijvende oplossing om je woning aangenaam warm te houden én de gas- en energierekening te verlagen. Je kunt bijvoorbeeld denken aan een warmtepomp, nieuw isolatiemateriaal, betere beglazing of zonnepanelen op het dak.
Hoe je verduurzaming financiert? Daar praten onze financieel adviseurs je graag vrijblijvend over bij. Wist je dat je meer kunt lenen als je een deel van je hypotheek voor verduurzaming gebruikt? Wellicht zijn er ook voor jou interessante mogelijkheden.
Plan een gratis en vrijblijvend gesprek. Dan kijken onze adviseurs graag mee wat voor jou mogelijk is.
Geldverstrekkers hebben er zin in. Een nieuw jaar betekent voor veel geldverstrekkers een nieuwe doelstelling over hoeveel hypotheken of, beter nog, hoeveel hypotheekomzet zij dit jaar willen behalen. Een extra uitdaging daarbij is de krimpende hypotheekmarkt. In 2023 werden veel minder hypotheken afgesloten dan in 2022. In 2024 zal het aantal afgesloten hypotheken op ongeveer hetzelfde aantal uitkomen als in 2023, of misschien nog wel lager. Geldverstrekkers moeten dus veel uit de kast trekken om hun eigen aantal afgesloten hypotheken op peil te houden. Daarom zien we nu dalende hypotheekrentes. Dat gaat tegen de trend in, want de rentes op de financiële markten stijgen juist licht. Onderstaande grafiek laat goed de dalende hypotheekrentes zien.
Het goede nieuws is dat de vaste hypotheekrentes al elf weken op rij dalen. De grootste daling zien we bij de rentevaste periodes van 5 en 10 jaar. De daling van de gemiddelde hypotheekrentes met NHG is sinds eind oktober meer dan 0,7%-punt. Dat komt voor de 10 jaar vaste hypotheekrente met NHG neer op een daling van 15% ten opzichte van de rente eind oktober. De rentedaling voor 20 en 30 jaar vast is iets minder hard, met respectievelijk 0,6% en 0,55%. Ook zien we dat de hypotheekrentes zonder NHG iets minder hard dalen dan de rentetarieven voor hypotheken met NHG.
Of de hypotheekrentes blijven dalen, is op voorhand niet met zekerheid te zeggen. Dat is afhankelijk van een groot aantal factoren. Wij verwachten dat de daling hierna trager zal gaan. Afgelopen week zagen we al dat niet alle geldverstrekkers meedoen met de renteverlagingen. Ongeveer 3 op de 5 geldverstrekkers verlaagde afgelopen week de hypotheekrentes. De kans is groot dat geldverstrekkers voorzichtig aan gaan doen met rentverlagingen.
De belangrijkste reden? De rentes op de financiële markten zijn de laatste drie weken licht aan het stijgen. Al zagen we de laatste 2 dagen van vorige week een lichte daling.
Je ziet duidelijk de tegendraadse beweging als je de ontwikkeling van de 10 jaar vaste hypotheekrente (de blauwe lijn) afzet tegen de ontwikkeling van de rente voor Nederlandse staats-leningen van 10 jaar (de oranje lijn).
Het is niet raar dat de rentes op de financiële markten overall licht stijgen. De afgelopen maanden was het positieve nieuws over de inflatieontwikkeling al verwerkt in de rentetarieven. Beleggers werden weer met beide benen op de grond gezet door een hogere inflatie van 2,9% in de eurozone over de maand december, tegenover 2,4% in november. In de Verenigde Staten vielen de banencijfers hoger uit, waardoor de Fed (de centrale bank van de VS) de eerste renteverlaging voor 2024 waarschijnlijk verder voor zich uitschuift. Het wordt interessant hoe de rentes op de financiële markten zich gaan ontwikkelen.
Toch zijn de vooruitzichten voor geheel 2024 positief. De hypotheekrentes zullen naar onze verwachting binnenkort ook pas op de plaats maken. Het snelle tempo van verlagingen van de afgelopen twee maanden zal niet doorzetten. Zo nu en dan kan er best een renteverhoging komen. Maar wij achten de kans groot dat de trend in 2024 vooral dalend zal zijn. Daarbij is de voornaamste vraag met welk percentage de hypotheekrente zal dalen. Overigens kunnen onverwachtse gebeurtenissen altijd roet in het eten gooien bij dit zonnige plaatje. Denk aan internationale conflicten die verder escaleren of ontwikkelingen die we nu nog niet kunnen voorzien.
Nieuwbouw cruciaal voor “treintjes” verkoop bestaande woningen
De NVM maakte bekend dat het woningaanbod in het vierde kwartaal van 2023 verder gedaald is. Dat is een zorgwekkende ontwikkeling, waarbij de achterblijvende bouw en oplevering van nieuwbouwwoningen een belangrijke rol speelt. Voor de doorstroming op de woningmarkt zijn namelijk “treintjes” van woningverkopen heel belangrijk.
Aan het begin van een treintje heb je vaak een starter die een woning wil kopen. Als een starter een nieuwbouwwoning koopt, heeft dat geen verder effect op de koopwoningmarkt. Koopt een starter een bestaande koopwoning? Dan heeft dit tot gevolg dat de verkoper zijn woning wil verkopen. Er ontstaat een treintje als deze woningverkoper op zijn beurt een andere, veelal duurdere, koopwoning koopt. Die woning heeft ook weer een verkoper. Het treintje wordt steeds langer, totdat er een verkoper is die geen bestaande koopwoning koopt. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat de verkoper is overleden en de nabestaanden de woning verkopen, of omdat de verkoper naar een huurwoning, verzorgingstehuis of het buitenland gaat. Maar de belangrijkste reden is als een verkoper een nieuwbouwwoning koopt.
Nu de oplevering van én de bouwplannen voor nieuwbouw een dalende lijn vertonen, gaat dit steeds meer invloed hebben op de bestaande koopwoningmarkt. Potentiële starters zijn er genoeg. Ook zijn er genoeg huizenbezitters die naar een andere koopwoning willen verhuizen, maar dan moeten zij wel een andere woning kunnen vinden. Als de laatste wagon van het “treintje” (namelijk een nieuwbouwwoning kopen en de huidige woning verkopen) stokt, zal het aanbod op de bestaande woningmarkt verder krimpen.
Het is dan ook te hopen dat een nieuw kabinet de nieuwbouw een extra impuls kan geven. Daarbij moeten we er rekening mee houden dat het plannen en bouwen van nieuwbouw een behoorlijke doorlooptijd kent. Een gunstige ontwikkeling is in ieder geval dat de rente aan het dalen is. Dat is gunstig voor aannemers, maar ook voor nieuwbouwkopers. Daarnaast lijken de prijzen voor veel bouwmaterialen gunstiger te zijn dan de afgelopen jaren.
Chris van Zantwijk van de NVM maakte in het NVM-persbericht nog een belangrijke opmerking: “Laten we ons bij nieuwbouw niet blind staren op alleen starterswoningen, maar juist ook woningen voor doorstromers en senioren realiseren.” Als de focus alleen ligt op starters, dan is dat niet goed voor de doorstroming op de bestaande koopwoningmarkt. Bovendien zijn er minder beleggers te vinden die willen investeren in alleen het goedkope segment. Als er voldoende gebouwd wordt, ontstaat er vanzelf doorstroming, waardoor starters ook op de bestaande woningmarkt betaalbare woningen kunnen kopen.
Bij een grote vraag naar koopwoningen en een beperkt aanbod is het heel logisch dat de huizenprijzen stijgen. Dat zal versterkt worden door de dalende hypotheekrente, stijgende inkomens en de nieuwe hypotheeknormen. Die factoren zorgen voor een hogere leencapaciteit en leiden in een markt met weinig aanbod tot hogere prijzen. De transactieprijs van de NVM stijgt al drie kwartalen op rij en de kans is groot dat die stijging doorzet en we in 2024 over het hoogtepunt van 2022 heen gaan.
Afgelopen jaar zagen we dat het aantal hypotheekaanvragen voor woningaankopen bij starters nagenoeg gelijk was aan het aantal in 2022. Maar het aantal hypotheekaanvragen van doorstromers (koopwoningeigenaren die een volgende woning kopen) daalde in 2023 met 14%. Ten opzichte van 2020 zagen we zelfs een afname van meer dan 32%.
We zien dat starters ondanks de fors gestegen hypotheekrente nog steeds heel graag de woningmarkt willen betreden. Dat is ook niet zo raar. Voor veel starters is de urgentie heel hoog. Dat is bij doorstromers anders: zij hebben al een dak boven hun hoofd. Sommige doorstromers willen wel graag naar een andere koopwoning, maar alleen onder bepaalde omstandigheden.
Een belangrijke bottleneck voor veel doorstromers is de hogere hypotheekrente. De afgelopen jaren hebben veel huizenkopers en huizenbezitters net tegen een heel lage hypotheekrente hun hypotheek afgesloten of overgesloten. Dat betekent dat ze relatief lage hypotheeklasten hebben. Als zij een andere, duurdere woning kopen, dan kunnen ze hun bestaande hypotheek (inclusief lage hypotheekrente) vaak meenemen. Maar voor het deel dat ze extra nodig hebben, moeten ze wel de huidige, hogere hypotheekrente betalen. Psychologisch doet dat wat met doorstromers, omdat ze de hypotheeklasten fors zien toenemen als gevolg van het extra hypotheekdeel dat ze tegen de hoge rente moeten lenen.
In feite zijn starters veel slechter uit. Zij moeten tenslotte over het gehele hypotheekbedrag de huidige hoge rente betalen. Maar starters hebben de nieuwe werkelijkheid van de hogere rente meer geaccepteerd dan doorstromers. Ze kunnen niet anders als ze een koopwoning willen bemachtigen.
Het goede nieuws is dat de hypotheekrente aan het dalen is. We verwachten dan ook dat meer doorstromers de stap willen zetten naar een volgende woning.
Achteraf gezien kunnen we zeggen dat het begin van het tweede kwartaal in 2023 een prima moment was om een huis te kopen, als we kijken naar de waardeontwikkeling. Maar psychologisch gezien hadden veel doorstromers sinds de zomer van 2022 minder zin om hun woning te verkopen. De prijzen daalden. Dan is het lastig om te accepteren dat je misschien een lagere waarde voor je eigen woning moet accepteren bij verkoop.
Wat mensen zich soms niet realiseren, is dat verkopen in een dalende woningmarkt voor veel mensen juist gunstiger is. Je krijgt minder voor je eigen woning, maar je hoeft ook minder te betalen voor je volgende koopwoning. Omdat veel mensen er een duurdere woning voor terugkopen, is het prijsvoordeel van de aan te kopen woning in een dalende markt vaak groter dan het nadeel van de lagere prijs voor de verkochte woning.
Ondanks dit gegeven verwachten wij dat de stijgende huizenprijzen meer doorstromers zal stimuleren om een ander huis te kopen en hun huidige woning te verkopen.
Wij verwachten dat in 2024 meer doorstromers geïnteresseerd zijn in de aankoop van een andere woning. De grote vraag blijft wel of het ook gaat lukken om een interessante nieuwe koopwoning te vinden. Het beperkte aanbod van woningen blijft ook voor de doorstromer een struikelblok.
Een goede graadmeter voor de concurrentie op de Nederlandse hypotheekmarkt is het verschil tussen de gemiddelde rente voor staatsleningen voor 10 jaar en de gemiddelde hypotheekrente voor 10 jaar vast met NHG. Naar mate de concurrentie groter is, zien we over het algemeen dat het verschil kleiner wordt.
In de crisisjaren 2010 tot en met 2013 zien we dat het verschil behoorlijk oploopt. Dat kwam enerzijds doordat de concurrentie afnam, doordat enkele geldverstrekkers de Nederlandse hypotheekmarkt vaarwel zegden en sommige andere geldverstrekkers veel minder geïnteresseerd waren om veel hypotheken weg te zetten, door de toegenomen risico’s op de hypotheekmarkt. Overigens speelde toen ook mee dat geldverstrekkers relatief gezien een stuk duurder moesten lenen dan de overheid.
Als we 2023 vergelijken met 2022 dan zien we dat het verschil iets is afgenomen. Dat heeft er onder andere mee te maken dat veel geldverstrekkers op een stuk kleinere hypotheekmarkt hun hypotheekvolume op peil willen houden. Het makkelijkste middel om dit te realiseren is te concurreren met een scherp rentetarief. Omdat de hypotheekmarkt in 2024 naar verwachting op een vergelijkbaar of iets lager niveau uitkomt in vergelijking met vorig jaar, verwachten wij dat de concurrentie ook in 2024 fors zal zijn.
De forse concurrentie zien we ook terug bij de hypotheekrente ontwikkeling in het nieuwe jaar. Terwijl de rentes op de financiële markten licht omhoog gingen, verlaagden veel geldverstrekkers hun vaste hypotheekrentes (zie bijlage). De gemiddelde vaste hypotheekrentes gingen met 0,05% tot en met 0,08% omlaag.
Bijna alle geldverstrekkers verlaagden in de eerste week van het nieuwe jaar hun hypotheekrentes, maar in sommige gevallen ging het alleen om een verlaging van de rente voor een beperkt aantal rentevaste periodes. De belangrijkste uitzondering was de Rabobank die geen verlaging doorvoerde afgelopen week, maar dat deze week goed maakt met extra grote verlagingen tot wel 0,15% voor onder andere enkele van de populairste rentevaste periodes met NHG.
Dat de rentes op de financiële markten een pas op de plaats maken is niet heel verrassend. De afgelopen twee maanden waren de rentes fors gedaald door het optimisme onder beleggers dat de inflatie sterk op zijn retour is en ze steeds eerder in 2024 een renteverlaging verwachten van de centrale banken. Op een bepaald moment zit al dat positieve nieuws verwerkt in de rentes en is het wachten op nieuw positief nieuws, voordat de rentes weer serieus verder omlaag kunnen. Of juist weer iets omhoog kunnen gaan, als er negatief nieuws komt. Zoals bijvoorbeeld een vertraging in de daling van de inflatie of zelfs een korte stijging.
Zijn de hypotheekrentes op dit moment hoog? Ja, als je dat vergelijkt met een groot deel van de afgelopen 10 jaar wel. Maar in de jaren 2010 tot en met 2013 lagen de hypotheekrentes nog een stukje hoger en dat gold ook voor veel van de jaren voor 2010.
Nog een paar opvallende zaken als we kijken naar bovenstaande grafiek:
Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte vorige week bekend dat de inflatie over de maand december bij een snelle berekening uit kwam op 1,2%. In november kwam de inflatie nog uit op 1,6%. Over heel 2023 zijn consumentengoederen en -diensten 3,8% duurder dan in 2022.
Dat betekent dat we ook de prijsontwikkeling van huizen zouden moeten corrigeren voor de inflatie. Want we kunnen met een euro nu niet alleen minder consumentengoederen en -diensten kopen, maar ook minder huis.
Ontwikkeling hypotheekrentes afgelopen 12 maanden
In de grafiek op de volgende pagina laten we de ontwikkeling van de prijsindex van bestaande woningen zien in de periode 2020 tot en met november 2023. In dezelfde grafiek laten we ook de ontwikkeling van die zelfde prijsindex zien gecorrigeerd voor inflatie.
Wat je in de grafiek kunt zien is dat vanaf juni de prijsindex van bestaande woningen draait van dalend naar stijgend. In november staat de prijsindex op 183,2 is daarmee nagenoeg gelijk aan de maand januari, toen de prijsindex 183,3 bedroeg. De prijzen zijn daarmee nog wel verwijderd van het hoogste punt dat bereikt werd in juli 2022, toen de prijsindex 189,2 bedroeg.
Ook de reële prijsindex gaat rond de zomer omhoog, maar de inflatie in 2023 zorgt er wel voor dat reëel gezien woningen in november met een reële prijsindex van 144,9 nog wel een paar procent in reële waarde zijn gedaald ten opzichte van januari, toen de prijsindex op 148,8 stond. Doordat de inflatie in 2022 fors was, lag het hoogtepunt van de reële prijsindex niet in juli 2022, maar in januari 158,2.
Zoals we eerder al schreven, stegen in de eerste week van het nieuwe jaar de rentes op de financiële markten. Dat is ook niet zo raar naar het over-optimisme van beleggers in de laatste twee maanden van 2023.
De banencijfers in de Verenigde Staten (VS) vielen hoger uit dan verwacht, wat voor de Fed, de centrale bank van de VS reden kan zijn om de eerste renteverlaging langer in de tijd vooruit te schuiven.
In Nederland kwam de inflatie in december lager uit dan in november. Nederland was daarmee een uitzondering in Europa. De inflatie in de eurozone kwam in december uit op 2,9%, iets hoger dan de 2,4% van november.
De waarden op de rechter-as geven de rente aan van de kapitaalmarktrente (oranje lijn) 10 jaar Nederland. De waarden op de linker-as geven de gemiddelde hypotheekrente 10 jaar vast met NHG aan (blauwe lijn).
Het verschil tussen de waarden op de linker-as en de rechter-as geeft het gemiddelde verschil aan dat er vorig jaar was tussen de kapitaalmarktrente en de gemiddelde hypotheekrente 10 jaar vast.
De hypotheekrente volgt meestal met enige vertraging de ontwikkeling van de kapitaalmarktrente en heeft een iets minder grillig verloop.