De kogel is al enkele maanden door de kerk; we krijgen een nieuw pensioenstelsel. De contouren staan, maar de detailuitwerking en overgang naar het nieuwe pensioenstelsel gaat nog wel een paar jaar duren. Het huidige pensioenstelsel piept en kraakt ondertussen. Een groot aantal pensioenfondsen heeft een dekkingsgraad die te laag is volgens de regels en dat vraagt volgens de regels om ingrijpen. Volgens die regels zouden veel pensioenfondsen de pensioenpremies moeten verhogen en de pensioenuitkeringen moeten verlagen. En niet alleen omdat 2020 een incidenteel jaar is waarin het even slecht gaat, maar omdat de dekkingsgraden van de meeste pensioenfondsen al jaren onder het gewenste niveau staan van minimaal 104,3%.
Eind vorig jaar besloot minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid al om de pensioenfondsen een jaar uitstel te geven als de minimale dekkingsgraad in ieder geval 90% bedroeg. Hier maakten veel pensioenfondsen gebruik van. De situatie is door de coronacrisis niet verbeterd en opnieuw was de oproep vanuit zowel werknemer- als werkgeverorganisaties om ook voor 2021 uitstel te geven om in te grijpen. Minister Koolmees heeft vorige week bekendgemaakt om aan deze oproep gehoor te geven, onder dezelfde condities als vorig jaar. Het pensioenfonds mag besluiten om maatregelen volgend jaar uit te stellen als de dekkingsgraad minimaal 90% is. De vraag is overigens of alle pensioenfondsen op 31 december 2020 aan deze eis voldoen.
Maar omdat ook de pensioenfondsen die wel actie moeten ondernemen slechts hoeven te herstellen naar een dekkingsgraad van 90%, zal een eventuele pensioenkorting heel beperkt zijn tot waarschijnlijk 0,2%.
In de periode 2022 tot 2026 moet er een overgang plaatsvinden naar het nieuwe pensioenstelsel. In dit nieuwe pensioenstelsel wordt niet meer gewerkt met vaste pensioenuitkeringen maar zijn die afhankelijk van de ontwikkelingen op de financiële markten. De minister is bereid om ook voor de komende jaren te kijken naar een versoepeling van de huidige pensioenregels tot het nieuwe pensioenstelsel is ingegaan. Maar het aanpassen van de regels lost uiteraard de financiële problemen van de pensioenfondsen niet op en ze zullen goed moeten kijken of bij een ongewijzigd beleid de positie van nieuwe en zittende pensioenklanten niet te veel verslechterd. Want het risico is dat als nu bepaalde aanpassingen niet worden gedaan, het nieuwe stelsel belast wordt met een erfenis uit het huidige stelsel en kan het lastig worden om het gewenste indexatieperspectief in het nieuwe stelsel te realiseren.
Pensioenpremieverhogingen en pensioenkortingen zijn dan ook voor de komende jaren niet uitgesloten. Zo zal bijvoorbeeld naar verwachting de premie van het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) volgend jaar al met een paar procent omhoog gaan.
DNB-president Knot waarschuwt dat we ons moeten realiseren dat pensioenen duurder worden. Dat lost zich niet op met een nieuw pensioenstelsel. Oorzaak is de lage rente en daar gaan we nog jaren last van hebben. Een lagere rente betekent dat we meer moeten sparen om hetzelfde bedrag aan pensioen te krijgen. Alternatief is dat we genoegen nemen met een lager pensioen. Een gemakkelijke oplossing is er niet. Knot pleit er dan ook voor om vooral eerlijk en duidelijk te communiceren; iedereen is gebaat bij een helder inzicht in de te verwachten hoogte van het pensioen én de bijbehorende onzekerheden.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van het laatste (rente)nieuws.
